Akışa bırakınca

Elmadağ'da son durağımız Köylü Pazarı. Güz sezonun ürünleri bol.  En çok Kuşçuali köyünden gelen çiftçiler ana yolun kenarına geliyor.  Üreticilerle konuşurken, Sivas'a giden Emine ile Necati ile tanıştık.  Sağlıklı zehirsiz/ kimyasızyetiştirilen sebze ve meyve (üzüm ve erik) arıyoruz.  Kendini motive eden kişilerle olmak insana iyi gelir. 

Güneşköy'de Musibe'nin gülümsemesi ve de marifetleri bizi bekliyor.  Başta kahvaltı, ama akşam ayrılmadan lezzetli yemekleriyle doyurduk. Ellerine sağlık. 

Fikret heyecanla fikirlerini anlatır. Bir bitkinin gelişmesi için besin alabilmesi ihtiyaçlarını anlattı: derine inebilmeli.  

İki böygede Ailanthus, Cennet ağacı (Çinlilere göre) veya Kokar ağacımız büyüyor.  Toprak yolun yanındaki kontrol dışından çıktı. Fikret 1.80m ise, bu ağacın boyutu anlaşılır.  Ancak tehlikeli olan, yanında büyüyen onlarca yavruları.  Viyadük altındakini kesmeyelim - henüz tohum sıçramıyor.  Bu öbek ise ilgi ister, kontrol altına alınmalı. Derine inen kökler meydan okacak bize. 

Solucan Apartmanın kat değiştirme vakti geldi. 5 katlı bu yapın en alt katta oluşmuş olan gübresi ayıklanır - içinde hala bulunan solucanlarını alarak. Kutu temizlenince, üste koyulur. Bu sene bunları ihmal ettim; Adnan, teşekkürler: sen onlara bazen besin verdin.  İlgimi çeken en alt katta: tasarıma göre, bu bodrum kat sadece sıvısını toplamak için.  Fakat üretim katı-sıvı arası her kıvamda.  Beklemediğim ise, en cıvık sulu ortamda bile yaşayan solucanlar vardı.  Her tür gibi ortalaması belli bir davranış gösterirse, her zaman uçlara geçen bireyler çıkar.

Ancak dikkat etsinler: her ortam uygun olmayabilir. Fazla uçta.  Bu vatandaş evden çıkıp dönüş yolunu bulamamış.

Bugünkü işlerden biri yamaçlardaki ekolojik durumunun tespiti.  Taşlı toprak mı görüyorsunuz? En cansız mevsime giriyoruz; şu taşlı yamaşların bitkilerin çoğu ancak ilk baharda görünür: önceki yılda enerji birikip saklayan soğanlılar Şubat'ta başlar. Yaprakları kışın çıkartmış olur, soğukta bile. Ilımlı hava ve yağmurlar olunca birçok bitki canlanır. Yaza kadar çoğu yapraktan fotosentez yapıp, çiçekleri oluşturunca döllenmiş olur. Tohumları kızartıcı yaz aylara kadar dökmüş bile olur..  Hikmet Birand "Alıç Ağacıyla Sohbetler" kitabında bunu iyi anlatır: İç Anadolu'nun zorlu koşullarda "tek yıllık" denilen bitkilerin birçok "tek aylık" zamanında yaşamını tamamlar.  Yamaçların toprağın kaymamasını sağlayan türlerden gevenler ve küre çiçeği, Alyssum ve kekik. Bunların yanına gelen daha büyük olan çalılar olur: yabani badem ve kara çalı.  Fotoğrafta solda görünen küre çiçeği dalları ve yaprak küçük olsa, odunsu kökleri sıkı bağlı toprağında. 

Tepelerde gezerken bir kaç aydır oralarda gezen bu genci buldum.  Yerini, yolunu nasıl bulur? İçgüdüsel, deneme yanılma. Doğru yanlış öğretecek ebeveyn veya öğretmeni yok. Kızartıcı yazı geçtin, önünde ne kış seni bekler? Güvenli bir ortam bulmanı ve güzel bir kış uykusu geçmeni dilerim.