Yılın en yeşil zamanı, ancak kuraklığın etkisi görünümeye başlıyor. Balaban deresinin kenarındaki ekilen buğdaylar büyümeden sararıyor. Son 19 senede en kurak olan 2008 yılında 6 Haziranda dere akmıyordu; bu sene ise 12 Mayıs'ta akıntı yoktu... Çiftçiler perişan, kimi ancak diktiği fidanlara can suyu verdi. Sondaj gündemde. Geceler don olmazsa da 5 dereceyle hiç sıcak değil.
Arife öncesi yılın ilk karpuzu alıp sıcaklıkta çalışan Celal ile Derviş'e geldim. Biber fideleri tarlada yerleşiyorlar, damlama sistemi kurduktan sonra. Bense yan yataktaki ayrık otu çektim; yeni çıkan patates yaprakları görünmeye başlıyor. Sonraki görevim "maydanoz otlarını çekmek"...ancak hangi maydanoz? Bir tava geçen seneden tohuma bırakılan boy atan maydanoz. Onun otları önemli değil. Tabii ki salatalıkların otlarına bakılacak, yabaniler çok azimli. Yer fıstığı nasıl olur?
İnsan planlar yaparken, doğada yabanlar fırsat bulup yakalar... Hafıza genlerde: milyonlarca yılda başaranlardan kalan. Anı yaşar: ne kadar güneş alır, ne kadar saldırana karşı direnir. Gelecekse kısmete, şansa bırakır. Katalpa tohumlarımla beraber çıkan iki minik karaçalı bir çitin zayıf noktasına diktim. Tutar umarım. 20'den fazla katalpa fidanı saksıya geçti.
Tarım işleri yoğun. Aletleri çalışmalı; Grillo çapamıza bakan 3 kişi çözemedi. Bakıma gönderilmesi gerek, Ankara'ya yolculuk.
Derviş yoncayı tırpanla biçti. Komposta eklenecek. Bu sene meyvelik arası 5 alan Derviş kullanıyor: tohumları orada ekiyor.
Sabah 8'de çiçekli akasyalar vızıldayan böcekle öten kuşla dolu. Güneşin ısısıyla canlanan hayat iki saattır aktif. Herkül hala gece gezisini sürüyor. Yemeği verdiğimizde ancak köşesine çekeriz.
Saat 8'de Nisan'da ekilen maydanozun tavasın otları çekme görevim var. Ekiğimiz maydanoz bitkiler bir saç kadar ince sapın başında 2 3 mm geniş yaprakları yörenin yabani bitkilere karşı pek şansı yok. Tavanın toprağında bulunan Convolvulus sarmaşığın tek kökü derine iner; Sirken / ak kaz ayağı / Chenopodium album kökünden inçe kıl kökleri var, derine inmez, bazen yan geçer. Şahtere tüylü yapraklardan bilinir. Azot bağlayan baklagil ailesinden eşek yoncası da çıkıyor, yuvarlak yapraklarıyla. Arada bir iyice derin kök sallayan hindibalar en zorlu: kökünü tamamen çıkartmayınca ilerde daha da güçlü inatçı çıkar...
8.05'te ne oluyor? Hava değişiyor, kararıyor... Güneş tutulması mı? Her güneşli sabah batı tepelerden başlayan gölgenin günlük yolculuğu, yatay güneş saati olan viyadüğün gölgesi Mayıs ortasında bu notkada 15 dakikada geçiyor. Hava soğuğunca, hayvan davranışı değişir, yavaşlar, bekler. Güneşk çıkınca ağır uçan bir ses tedirgin etti. Büyük arı mı? Bu vatandaş! 2 cm uzun, ancak pipetli ağızlı: ancak bitkiye zarar verir - Korkma!
İftar sonrası çaya gittiğimde uzun bir günün sonunda herkes yorgun mu? Elif hemen bana Matematik problemlerini getirdi! Yorum yapan izleyici, üstüne çıkan ilgi isteyen kardeşi odaklanmayı kırardı. Dikkat çekmeyecek ortamına davet ettim: sabah 8.30'da Güneşköy 'de problemlerle başladık. Şeker Bayrama uygun olan versyonları "10TL ile 5 arkadaşına şeker alacaksın. Şeker 97 kuruş ise, ne kadar bozuk para alırsın?"... Matematik çalışması geometriyle bitirdik... Kuşkusuz Elif'in en sevdiği etkinlik uçurtma uçurtmak.
Elif matematikten daha doğayı incelemeyi tercih eder. Risk değerlendirme bilir uygun örnek verilince: Kardeşini yolda oynamasın, araba tehlike oluştur.
Bugün ziyarete gelen Beyazit, Özgür ve Köksal Güneşköy'ü görmek istedi. Genç Köy Rehberimiz Elif hemen anlatmaya başladı! Ne heyecan, ne bilgisi var!
Topladığı enerjisi mutlaka yol bulacaktı: Celal amcaya destek verme amaçlı bir proje kurdu: "Bitki sulama" levhası bile hazırladı.
Keş Point'un tabelası yeni harıtaya uyumlu olması için IF harfleri ekledik. Resimli Güneşköy haritası yakında basılacak... Önder'in resimleri belki biraz doğadan ilham alır. Kayalar, böcekler...
Aloe vera kremlerine ekleme yapılıyor, ve test ediliyor. 4 gün Derviş'in yanında kalınca Önder neler yapmış?
Fotoğraf flu ... çünkü poz vermeye zaman beklemez. Seranın taş duvarların deliklerine girmeye çalışan Bombus arılardan kaçı odalar içinde hapsolmuş bulundu. Çıktarma yöntemi bir kağıt bardağı ile düz bir kağıt yaprağı.
Serçelerden birinin ötmesi dikkatimi çekti. Arkadaşın üstünde denge tutması şaşırtıcı! Bu kadar üretmeniz yeter... Ortada kalan kemekleri yiyorlar - fide yerine onları çeker mi? Herkül de fark edince hızlıca seradan geçip bir kaçı ağızına aldı, gömmeye koştu.
Ota benzeyen Sanguisorbus minor – Çayır düğmesi gül ailesine ait olduğunu hiç göstermiyor. Çiçeği görmek için uğraşmak gerek.
Astragalus çiçeklenme zamanı. Dokunmayın, dikenleri sivri. Bu gevenler tam İç Anadolu florasının (bitkinin) ana örneklerinden. İstimlak edilen 9-10 viyadük ayakları arasındaki çıplak topraklara 1 kiloluk yoğurt kabı dolu su tohum serptim. Sakladığım erik çekirdekleri kenarlara diktim. Bazı tohum geçen senelerden (sedum, engerek, verbascum, yabani bamya, üzerlik...), bazılar bu sefer topladım: Nisan başında çiçeklerin tohumları artık kuru, kendiliğinden dağılıyor (çoban çantası, menekşe...). Biraz da destek verdim; bakalım, bu çıplar toprağı beğenir mi?