Yeni doğan Ozan, seni düşünerek Güneşköy'e geldim bu sefer. Sen tam 48 saat sonrası bir gün daha, hayatın 50% uzarken, dinozorlardan 100 milyon yıl önce ortaya çıkanlar bugün uçuyor. Bu kızböceği kısa hayatında neler yaşar? Gözleri 3 boyutlu, morötesi algılar: insandan daha iyi ve ayrıntılı görsel algılar, bitin bunlar insanlardan çok önceden.
Ozan, güzel bir mevsimde nefes almaya başladın. Günler sıcak, geçeler geç saatte serin olmaya başlar. Güneşköy'de gecenin karanlığında sesler hayatı yansıtıyor: yakındaki sesler cırcır böceklerin, dere tarafındaki kurbağaları arka fonda. Yolda yavaş ilerleyen traktörün motoru sesleri vadinin yamaşlarda yankılıyor. Yılda bir defa yapılan tahıl hasadın haftasında doğdun Ozan.
İlk dolunayın sen 2,5 günlükken, tüm dünyada yaptığı gibi Iç Anadolunun yamaçlarını iyice aydınlattı. Bu o kadar eski bir olay ki, bilgi bulamadım. Cumartesi gece, sen 50 saat tamamlamışken, ay ışığında Türkçe az bilene astronomi anlattım. Öğrenecek o kadar şeyler var... Dünya seni bekliyor. Yıldız görmek için aysız gece gelmek gerek; Güneşköy'den iyi gözlemlersin. Kırıkkale'den biraz ışık kirliliği sadece doğadaki yıldız-gezegenleri bir süre daha az görünür. Gezegenlerden parlak olan Mars'ı bu akşam aydan hemen sonra doğdu; evet, kızıl renklidir. Ön plandaki yapıyı merak ediyorsan, bu Güneşköy'ün devasa heykelimiz için TCDD sağolsun! Kavisi çok güzel. Ancak bu başka bir hikaye. Biraz büyü, duymak istersen anlatırız.
İşte bu noktada insanoğlunun gezegenimize etkilerden bir. Anadolu'da çevreye etkimiz 10 000 senedir sürdürüyoruz: ziraat OrtaDoğu'da ortaya çıktı. Eskiden pulluk daha basitti, şimdiki teknoloji daha derin inip toprağı daha düzgün çizer. Ancak hayatta bir yol ayrımında gibi sade ikili seçenek olmayabilir. Sizlerden önceki nesiller, tercihlerin etkilerinden yeterli farkında olmuyordu. Sizlere bırakılanlar arası, çevreye daha uyumlu örnekler de var. Güneşköy onlardan biri.
Bu araç hızlı trenden daha düşük tüketimli: marangoz arkadaşmın yaptığı ekoloji bir oyuncak. 8 sene önce dünyaya gelen Elif'in seçtiği yaş günü hediyesine hemen gülle yükledi.
Fotoğraf makinama el koyan 8ci yaşı dolduran Elif'in çektiği fotoğrafları farklı algı yansıtır. Ozan, sana da visyon, yaratıcılık ve anlayış dilerim.
Elif seramıza'ya gidip kızarmaya başlayan domatesi belgeledi. Elif sık sık köyde olduğu için bu domates tarla domatesten daha erken kızardığını biliyor. Şehirde büyüyen bir çocuk okulda öğretilen bilgilerle algılayıp anlar dünyayı. Gölet kenarında bulduğum 2 metreden uzun olan bitkiyi görür görmez "Kamış! Yapraklarını çekme, keser..." dedi Elif.
Ziraatın tarihçesi uzun. Doğaya etkisi daha önce fazla anlaşılmazken, "İlaç" denilen fabrikada üretilen kimyasal çözümle bazen hedeflenen etki yanında birçok yan etkisine yol açardı. Üretmek istediğimiz bitkileri lezzet veya boy için seçilirken başka yönde daha hassas. Özellikle tarladaki yabani bitkileri kadar güçlü olmayabilir - işte kimyasal gübre verilir. Tarlaya gelen hayvanları da çeker - çifçi onlar istemez! "İlaç" derler, ama hasta mıydı? O da uzun bir hikaye. Güneşköy'ün farklarından biri eğer bir hayvan (afidler minik sinekler, bitkinin suyu içip kurutur) istemezsek, sarmısaklı acı biberli bir sos hazırlanır. Inci'nin ilacı kabaklara püskürülecek.
Geçen hafta biçer döver görmüştük vadide. Şimdi Hisarköy'de. Çiftlik Mahallesinde saman dolu kamyon, makinalar Buğday hasadı yoğun ve yorucu bir dönem. Gece bile çalışrlar.
Samancılar mahallede dinlenirken çeken yine Elif. Dedesi yanına gelen biçici ve balyacı biraz sonra tekrar işe geçecekti.
Saatlerce vişne topladık. Toplarız çünkü çok lezzetli! 15 kilodan fazla. Yine de ağaçlar dolu. Bu sene kuş payı çok. Vişne saatlerce toplarken edebiyatı çıktı: "Küçüklüğüne aldırmayın, hemen görüp saldırmayın, kımızısına kanmayın, Ah benim ekşi vişneleri..." Doğukan'dan. Benimse "Vişneye sorsam Suyu yoksa sirkesi mi, hangisi olmak istersin? Vişne ben ağaç olacağım! der" Tabi ki marmelatı olur, çekirdekten de faydalanırım... Başka neler olur?
Ölmez çiçeği neden toplanır? Bunu çözemeden gözlemledim: serçelerin yuva yapımında düşürdüklerin çöplerinde birka yağmur çiçeği yanında neden bu kadar Helichrysum arenarium ister? Insan gözünde bir ihtiyacı olmaz. Ancak doğa bizlerden çok farklı etkenı değerlendirir. Buna ilerde baksam iyi olur... Bu hafta beklemedğimiz bir misafir geldi, daha doğrusu döndü. Aylar önce çalınmış olan köpeğimiz Herkül kaçıp geri geldi. İyi durumda değil, bakıma ihtiyacı var. Şubat 2017 ayında geldi kardeşiyle... Tekrar hoş geldin. Bu arada Ozan, sen sakin ve güvenli ailende güle güle büyü ve dünyanı keşfet. Hayattan beklentilerin mutlaka olacak; şunu da unutmamalısın ki gelecekte hayatın da senden beklentileri olacak. İleride tercih yapman gerektiğinde sakin kafayla alınmış kararların sana ve çevrene önemli katkılar yapacağından emin olabilirsin.